#nawyk_19

12.09.2017, oglądam nowego iPhone’a X kilka dni po premierze. Widzę ceny. Jest drogo. Cena boli.Czuję jednak ogromną chęć by go kupić. Niestety. Wiem też, że taki zakup jest zupełnie nieracjonalny. Ale też niewiele zakupów jest naprawdę racjonalnymi. Najczęściej kupujemy pod wpływem emocji – czasem nawet nieświadomi swoich motywacji. Potem racjonalizujemy. Też tak kupowałem. Teraz jednak stosuję prosty zabieg. Wyrobiłem w sobie nawyk innego formułowania wyborów.

Za każdym razem, gdy mam kupić coś, co może nie jest tak naprawdę potrzebne formułuję pytanie, w sposób bazujący na pewnym eksperymencie, którego opis znalazłem w książce Thalera Nudge. Pisał on o badaniu, w którym dodanie sformułowanego odpowiednio komunikatu do wyboru zmieniało decyzje. Na bardziej rozsądne.

Tak więc zamiast formułować wybór w typowy sposób, czyli:

Kupuję iPhone’a za 7959 pln, czy nie kupuję, formułuję go dodając komunikat: Kupuję iPhone’a za 7959 pln, czy nie kupuję i zostawiam sobie 7959 pln na inne wydatki.

Wybór jest ten sam. Ale ta dodatkowa informacja sprawia, że łatwiej jest mi zachować rozsądek. Podobnie postępuję w wielu innych przypadkach. Gdy oglądam serial na Netflixie i po zakończeniu pojawia się informacja, że następny odcinek zacznie się za 6, 5, 4… sekund, zadaję sobie pytanie: Czy chcesz oglądać kolejny odcinek, czy poświęcić te 42 minuty na inne sprawy. Wtedy (dla mnie) wybór jest bardziej świadomy, niż gdybym wybierał tylko pomiędzy: oglądać czy nie. Mimo że logicznie to ten sam wybór.

Lubię być panem swoich wyborów. Zwłaszcza tam, gdzie marketingowcy i technologia chcą, żebym wybierał inaczej… Wyrób w sobie nawyk formułowania wyborów.

Richard Thaler, Nudge: Improving Decisions About Health, Wealth, and Happiness, Penguin Books; Revised & Expanded edition (February 24, 2009)