Do widzenia! To już koniec

Do końca roku zostały dwa tygodnie. Ten czas postanowiłem przeznaczyć na wyrzucanie, porzucanie, oddawanie i rezygnowanie. Chcę oczyścić przestrzeń z tego, co mnie przytłacza. Mam plan, by metr po metrze, półka po półce iść przez moje mieszkanie jak bezlitosny kurator przestrzeni. I dzielić rzeczy na trzy kategorie. Zachowaj, oddaj, wyrzuć.

Chcę też mentalnie rozstać się z niektórymi złudzeniami, relacjami i nawykami. I tu – w przeciwieństwie do łatwiejszej do ogarnięcia fizycznej rzeczywistości – napotykam opór. Ten opór to nieprzyjemna w smaku mieszanka nadziei, żalu po utopionych kosztach, wstydu przed sobą i światem i frustracji społecznych obligacji.

Czasem odpuszczanie i oddawanie fizyczne i mentalne się miesza. I wtedy jest najgorzej. Pomyślałem na przykład, że w ramach optymalizacji, racjonalnie byłoby oddać tablet Remarkable2 i czytnik Kindle i oba urządzenia zastąpić Kindle Scribe. W teorii to naprawdę dobry pomysł. W praktyce jednak porzucenie Remarkable2 odczuwam tak, jakbym zdradzał przyjaciela i porzucał na śmietniku wspaniałą relację. Podobnie mam czasem, gdy zachowuję jakiś element garderoby, bo może jeszcze kiedyś się przyda; może jeszcze kiedyś stanę się człowiekiem, który chce tę dziwną kurtkę założyć.

Ten opór przed odpuszczaniem nie jest wyjątkowy. Wczoraj na przykład napisałem do wydawcy, z którym pracujemy nad nową książką, że zaczynam godzić się z myślą, że może trzeba będzie ten projekt pogrzebać. Choć jeszcze nie zdecydowałem, czy rzeczywiście po wielu miesiącach pisania i redagowania wykasuję projekt, już sama myśl przepełniła mnie smutkiem i poczuciem wstydu. Bo oznacza poddanie się, odpuszczenie i zakopanie w ziemi czegoś, z czym wiązaliśmy nadzieję i w co włożyliśmy pracę.

Tak trudno odpuścić

Dlaczego tak trudno nam rezygnować z projektów i rzeczy? Bez względu na to, czy to praca nad książką, czy relacja, czy nawet stary sweter, trudno nam się zgodzić z tym, by po prostu odpuścić. Zwłaszcza gdy popkulturowe komunikaty biczują uproszczoną „prawdą”, że zwycięzcy nie odpuszczają. Odpuszczamy z umiarkowanym entuzjazmem, bo:

1. Efekt utopionych kosztów — im więcej zainwestowaliśmy (czasu, energii, pieniędzy), tym trudniej nam odpuścić. Nasz mózg krzyczy: „Przecież włożyłeś w to tyle pracy!”
2. Tożsamość projektowa — często projekty i rzeczy stają się częścią tego, kim jesteśmy. Odpuszczenie czujemy jak utratę kawałka siebie.
3. Strach przed oceną – „Co pomyślą inni?”, „Czy uznają mnie za nieudacznika?”
4. FOMO — a może właśnie za rogiem czeka przełom? A jak odpuszczę, to czy nie stracę tej okazji? W końcu odpuszczanie, to odcinanie opcji. Rezygnacja z fragmentu rzeczywistości.

Framework CLOSE i praktyka odpuszczania

2. Jeśli podobnie jak ja, miewasz problemy z pożegnaniami, proponuję podejście stoickie i Framework CLOSE:

C — Consider (Rozważ)

• Czy projekt lub przedmiot nadal służy twoim celom?
• Czy energia włożona w to zwraca się w jakikolwiek sposób?
• Czy trzymanie się tego to świadomy wybór, czy nawyk?

L — Learn (Ucz się)

• Co ta rzecz lub projekt ci dały?
• Jakie umiejętności zdobyłeś?
• Czego nauczyłeś się o sobie?

O — Observe (Obserwuj)

• Jakie emocje pojawiają się na myśl o zakończeniu?
• Skąd bierze się opór?
• Co tracisz, nie odpuszczając?

S — Select (Wybierz)

• Co zyskasz, odpuszczając?
• Na co możesz przeznaczyć uwolnioną energię lub przestrzeń?
• Który scenariusz (zatrzymanie kontra porzucenie) budzi więcej spokoju?

E — Execute (Wykonaj)

Pożegnanie można zaplanować

• Zaplanuj proces zamknięcia
• Zakomunikuj decyzję zainteresowanym
• Celebruj zakończenie

Kluczowe zasady odpuszczania:

Odpuszczanie to nie porażka — to strategiczna decyzja
Zamiast myśleć „nie udało mi się”, powiedz sobie „wybieram inną ścieżkę”.

Dokumentuj naukę
Spisz wszystkie lekcje z projektu lub powody, dla których dane przedmioty służyły ci w przeszłości. To nie był stracony czas — to była inwestycja w doświadczenie.

Zamykaj z szacunkiem
Podziękuj wszystkim zaangażowanym osobom lub przedmiotom, które ci służyły. Doceń to, co było dobre.

Twórz rytuały zamknięcia
Może to być symboliczne spalenie notatek, ostatnie spotkanie zespołu, czy napisanie listu do siebie z refleksjami. W przypadku przedmiotów — zrób im ostatnie zdjęcie lub znajdź dla nich dobry nowy dom.

Planuj następny krok
Pustka po projekcie czy przedmiocie często prowadzi do poczucia winy. Miej plan na uwolnioną energię i przestrzeń.

Praktyczne ćwiczenie na koniec roku:

Zrób audyt swoich projektów i przestrzeni. Wypisz wszystkie inicjatywy i rzeczy, w które jesteś zaangażowany. Przy każdej odpowiedz na pytania:

• Czy nadal służy moim celom?
• Czy daje mi energię, czy ją zabiera?
• Co by się stało, gdybym to zakończył/oddał?
• Co mogę zrobić z uwolnionym czasem i przestrzenią?

Pamiętaj: Każde odpuszczenie to nie tylko koniec — to także początek. Często musimy zamknąć jeden rozdział, by móc napisać kolejny. I nie chodzi o to, by odpuszczać wszystko — chodzi o to, by odpuszczać świadomie.

Czasem największą odwagą jest powiedzenie „dziękuję, to koniec”. I nie ma w tym nic złego.

Polecam książkę „The Dip” Setha Godina o tym, kiedy warto odpuszczać, a kiedy przeczekać trudny moment. A jeśli chcesz zgłębić temat efektu utopionych kosztów, zapraszam do przeczytania mojego tekstu na ten temat.

Photo by Giuseppe CUZZOCREA on Unsplash

A Ty? Jakie projekty lub rzeczy planujesz odpuścić przed końcem roku? Jak sobie radzisz z procesem odpuszczania? Czekam na Twoją historię w komentarzach.